photo essays / dergiler

YERLİ MALLAR HAFTASI / CITIZEN, CHOOSE THE NATIONAL BRAND!

2006-2007 yılları arasında üniversiteden bir ekip ile beraber o sıralarda özelleştirilmiş olan Sümerbank’ın İzmir (1953) ve Nazilli’deki (1937) basma / tekstil fabrikalarını gezdik. Araf’ta kalmış ‘gayrımenkul’lerin geleceği belirsiz ve para edebilecek aksamı çoktan satılmıştı. Aşağıdaki fotoğraflar ve metin o sıralarda İzmir’den bir grup genç fotoğrafçı tarafından kısa bir dönem internette yayınlanan Fotomat Dergi‘de yer aldı.

Between 2006 and 2007, together with a group from the university, we paid a visit to the then privatized Sümerbank’s textile factories in İzmir (1953) and Nazilli (1937). In limbo, the factories were stripped of their hardware to be sold as scrap and were awaiting their fate as real estate. The images and the text were compiled for an online photo journal, Fotomat Dergi, published for a short while by a group of young photographers from İzmir around that time.

“… Mantık giriş katında oturur, ‘dışarıyla yapılan alış verişlere’ her zaman hazırdır, başkalarıyla düzayaktır; ne var ki, kapının önünden hiçbir zaman bir düşçü geçmez…”

Gaston Bachelard; Mekanın Poetikası

Yine iki arada sıkıştık. Millet ile ümmet arasında, millici ile milliyetçi, asker ile polis, laikçi ile dinci, televizyon ile gazete, devlet ile halk arasında. Çankaya ile meclis, kürt ile türk, soykırım ile inkar arasındaki yerde. Bir türlü büyüyemedik, bir çift söz söyleyemedik, hep çocuk kılındık, her zaman seyirci. Tıpkı bir zamanlar karma ekonomi ile toptan liberal olanı arasında sıkıştığımız gibi. Gökten altı tane ok düştü, devletçilik bağrımızı deşti, ama ne olduğunu anlayamadan terkedildik. İyi mi oldu, bilemedik. Sümerbank basması dolayından o güzelim entarilere hayıflanmanın vakti değil. Detroit, Pittsburgh, Manchester, Koblenz, Nazilli, İzmir ve ismini sayamadığımız daha binlerce kentin işçileri kendilerini sokakta buldular, bu şarkı onlar için. Ondan da geçtik, ama kökten bir muhafazakarlığın ekonomik bir liberalizm ile olan ittifakının ölümcül olduğunu, daha da beterine hazır olmamız gerektiğini biliyoruz.

Yıkıntılar anlamlıdır, doğanın gücü karşısında insanoğlunun çabasının ve kibirinin taşa toprağa karışacağına işaret ederler. Bu topraklarda yaşayan insanların hergün yanından geçtiği binlerce yıllık höyükler ile özel ilişkisi onları mütevazı kılar. Hepsi bilir ki son kertede herşey boşunadır, ama yine de herkes evini höyüğün üstünde, yanında yapar. Definecilere iyi gözle bakılmaz, toprağın altındakileri rahat bırakmak gerektir, onlar hem yaşamın biteviye tekrarlanacağının hem de bir gün oraya kabul edileceğimizin garantisidir. Höyükler millet, ümmet, dil, ırk hissiyatını aşar, aşkın(cı) mekanlar, karma mezarlıklardır.

Sümerbankın İzmir ve Nazilli’deki taze yıkıntılarına bakarken ahir zamanların kentini savaşın ve felaketin hemen sonrasında gezer gibiyiz: hoyratça yağmalanmış, ırzına geçilmiş, ganimeti toplanmış ve sonra da terkedilmiş. Son dakikada boşaltılan fabrikanın içindeki masanın üzerinde terkedilmiş çay bardağına, soyunma odasındaki dolabın kapağına, duvardaki vardiya cetveline, kabartma Atatürk portresine, Türk bayraklarına, köşedeki beykozun kundurasına, şişecamın şişesine, saçılmış birkaç vesikalık fotoğrafa, müdürün koltuğuna, sümenin altına bakarken bir T.C. arkeolojisinin yüzey taramasını yapıyoruz. Eğer yıkıntılar anlamlı ise, bunun da metaforu bildiğimiz şekliyle Türkiye Cumhuriyeti projesinin devrini tamamladığı, kurtuluş savaşının nihayet başladığı yerde sona erdiğidir. Ancak rahat bir nefes alıp önümüze bakacak iken, bir rüzgar ayaklarımızı yerden kesip bizi geleceğe doğru sürüklüyor… Nisan 2007

2 2

1 2

“…. Common-sense lives on the ground floor, always ready to engage in ‘foreign commerce,’ on the same level as the others, as the passers-by, who are never dreamers…”

Gaston Bachelard;The Poetics of Space

Here we are stuck again. In between the nation and the community, between nationals and the nationalists, secularists and the islamists, the papers and the TV, and in between the state and the public. In between the president and the parliament, the turk and the kurd and in that tight space between denial and the genocide. We could never grow up, could not say a couple of words, always an infant, always a spectator. Just as we had been stuck in between the state enterprise and a totally liberal economy. Etatism struck us, but we were left behind like a bastard before we could know anything. No time to mourn Sumerbank and the flowers on the textile. Workers from Detroit, Pittsburgh, Manchester, Koblenz, Nazilli, İzmir and a thousand other cities found themselves fired, this song is for them. Left that behind, but more, we know that a radical conservatism in alliance with an economy of a liberal kind is even deadlier and that we should brace for things to come.

Ruins have meanings, they signify that in front of mighty nature all efforts and the conceit of man will turn to dust. The millenia old ruins humble the spirit of people living on this land, passing by every day. People all know that all is in vain in the last account, but still, they build their houses on or near the tumuli. Treasure hunters are not regarded highly, what is beneath the earth should be left undisturbed: They are the guarantee that we will be accepted there one day, and that life will spring again, ad infinitum. The mounds transcend all sensation of nation, religion, language and race, they are transcendent(al) places of burial.

Looking at the fresh ruins of Sumerbank textile factories in İzmir and Nazilli, we are like wandering through the ancient city right after the catastrophe and war struck: Violently looted, raped and left behind. Looking at the teacup on the table, the lockers in the room, at the shifts chart on the wall, at an Atatürk portrait and the Turkish flags, at the single shoe and the bottle in the corner, at a few passport photos scattered around and at the director’s chair and his table in this swiftly emptied factory, we are conducting an initial archaeological survey of the Turkish Republic. If ruins have meanings, this one openly states that the project of The Republic of Turkey as we know it has come to an end and that the war of independence is finally over at the very same place it started almost 90 years ago. While we are ready to take a deep breath and head for better times, a storm irresistably propels us into the future… April 2007

AASSM

In between 2007 and the end of 2008, I have made photographs at the construction site of İzmir’s concert hall, AASSM. The images were compiled and printed in a periodical bulletin of ten issues until the end of construction, undertaken by the architects ‘Tozkoparan Mimarlık’ .

2007-2008 yıllarında İzmir’de inşaatı devam eden Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde çektiğim fotoğrafları, binanın müellifi Tozkoparan Mimarlık’ın yayınladığı ‘AASSM Seyir Defteri’ başlıklı bülten için derledim. On sayısı yayınlanan bülten , inşaatın tamamlanmasıyla sonlandı…

ARCHISCOPE

sketches for a photo essay for the magazine Archiscope, never materialized. Archiscope mimarlık dergisi için yayınlanmamış sayfa çalışmaları, İstanbul 2003.